Luật bóng đá là gì? Là một thuật ngữ được rất nhiều người luyện tập và thi đấu bóng đá tìm kiếm. Bởi đây chính là “ngôn ngữ chung” của những người yêu mến bộ môn thể thao vua. Hãy cùng  Soikeobong.tv tìm hiểu ngay 17 điều luật cơ bản trong thi đấu bóng đá hiện nay.

Luật bóng đá là gì?

Luật bóng đá là hệ thống các quy định được sử dụng một cách thống nhất trong bộ môn thể thao vua. Đây cũng là cơ sở để các trận đấu diễn ra một cách đồng nhất và công bằng. Các quy định này được ban hành bởi Ủy ban Bóng đá Quốc tế (International Football Association Board – IFAB) vào năm 1886. 

Hệ thống luật thi đấu bóng đá được được áp dụng tại tất cả các quốc gia trên toàn thế giới. Do đó, mọi cầu thủ, huấn luyện viên và trọng tài trước khi ra sân đều cần nắm rõ các quy định này.

17 điều luật bóng đá cơ bản

Luật bóng đá 11 người hiện hành gồm 17 điều luật cơ bản sau:

Luật I: Sân thi đấu

Sân bóng đá là khoảng không gian hình chữ nhật, nơi các cầu thủ luyện tập và thi đấu với nhau. Kích thước của sân sẽ được bao quanh bởi các đường giới hạn với chiều dài là 105m và chiều rộng là 68m. Hai đường giới hạn dài hơn gọi là biên dọc và hai đường ngắn hơn gọi là biên ngang. Đường thẳng kẻ suốt chiều ngang, chia sân thành 2 phần bằng nhau gọi là đường giữa sân. Một vòng tròn có bán kính 9m15 được kẻ vòng quanh đường giữa sân gọi là vòng tròn trung tâm. 

Khung thành với chiều ngang 7,32m và cao 2,44m sẽ được đặt ở giữa 2 đường biên ngang của 2 đầu sân. Bao quanh khung thành là khu vực 16m50 hay còn gọi là vùng cấm địa, đây cũng là phạm vi thủ môn được dùng tay để bắt bóng. Gần sát cầu môn có 1 khung nhỏ hơn (khu vực 5m50), là nơi thực hiện những cú phát bóng lên. Ở 4 góc sân sẽ có 4 chấm phạt góc và mặt sân bóng đá 11 người thường là cỏ tự nhiên hoặc cỏ nhân tạo với màu xanh lá cây.

Luật II: Bóng

Bóng trong thi đấu phải có hình cầu và phải được làm bằng da hoặc một chất liệu tương đương. Bóng sẽ có 5 kích cỡ khác nhau và được đánh dấu từ số 1 đến số 5. Thông thường, cỡ số 5 sẽ là bóng tiêu chuẩn được sử dụng trong các trận đấu chuyên nghiệp. 

Bóng cỡ 5 có trọng lượng khoảng 410 đến 450g cùng chu vi từ 68 đến 70cm và được bơm căng ở áp suất 0,6 – 1,1. Bất kỳ cầu thủ nào từ 15 tuổi trở lên đều có thể sử dụng loại bóng cỡ này. Còn các kích thước bóng còn lại sẽ dùng cho các giải đấu dành cho trẻ em tùy theo độ tuổi.

Luật III: Số lượng cầu thủ

Các trận bóng đá tiêu chuẩn sẽ có 22 người thi đấu cùng một lúc trên sân và được chia đều thành 2 đội. Trong đó, mỗi đội sẽ gồm 1 thủ môn và 10 cầu thủ. 

Theo quy định của FIFA thì mỗi đội bóng sẽ được phép thay thế tối đa 3 cầu thủ (bao gồm cả thủ môn) cho mỗi trận đấu. Vì thế, số lượng cầu thủ của mỗi đội trong thực tế sẽ nhiều hơn 11 người. Những cầu thủ dự bị sẽ không thi đấu trên sân mà đợi thay thế cho người bị chấn thương hoặc mệt mỏi.

Luật IV: Trang phục của cầu thủ

Giày bóng đá chuyên dụng là trang bị đầu tiên mà mọi người chơi bóng bắt buộc phải có. Ngoài ra, các cầu thủ cần chuẩn bị thêm vớ và một cặp bảo vệ ống chân để bảo vệ ống chân cũng như mắt cá khỏi chấn thương. 

Tiếp đến, các cầu thủ trong cùng 1 đội bắt buộc mặc đồng phục thiết kế giống nhau gồm quần ngắn và áo ngắn tay hoặc dài tay. Trang phục của thủ môn cũng được thiết kế tương tự nhưng có màu sắc riêng để dễ phân biệt với các cầu thủ trong đội. Ngoài ra, thủ môn cũng cần trang bị thêm một đôi găng tay để bảo vệ đôi tay vàng của bản thân. 

Hai đội thi đấu phải có sự khác biệt đáng kể về màu sắc và thiết kế đồng phục để dễ dàng phân biệt. Trọng tài sẽ là người kiểm tra các vấn đề trang bị của cả 2 đội và nếu không đạt các quy định trên, mọi người sẽ không thể ra sân thi đấu.

Luật V: Trọng tài

Mỗi trận bóng tiêu chuẩn sẽ có 1 trọng tài chính –  người có thẩm quyền quyết định cao nhất trên sân. Trong suốt trận đấu, trọng tài chính sẽ di chuyển trên sân để giám sát các cầu thủ nhằm đảm bảo trận đấu diễn ra một cách công bằng và đúng với các quy định của luật bóng đá. Trang phục của vị vua quyền lực sân cỏ này sẽ gồm áo, quần, giày, vớ và 1 chiếc còi để điều khiển trận đấu. Màu sắc trang phục của trọng tài phải khác với các cầu thủ của 2 đội để tránh nhầm lẫn. Ngoài ra, người này sẽ có thêm các thẻ vàng và thẻ đỏ để xử phạt khi cầu thủ vi phạm lỗi nghiêm trọng.

Luật VI: Trợ lý trọng tài

Nhiệm vụ của các trợ lý trọng tài là sẽ hỗ trợ trọng tài chính trong việc điều khiển một trận đấu. Thông thường, một trận bóng sẽ có 2 trợ lý trọng tài đứng ở 2 đường biên của phần sân mỗi đội và được gọi là trọng tài biên. 

Cả 2 người này sẽ có trang phục tương tự như trọng tài chính nhưng không được trang bị còi. Thay vào đó, trọng tài biên sẽ phất cao 1 chiếc cờ hình tam giác để báo hiệu với trọng tài chính khi có cầu thủ phạm luật. Ngoài ra, họ cũng đồng kiểm tra xem bóng có lăn ra ngoài phạm vi sân đấu hay vào trúng lưới của 2 đội hay không.

Luật VII: Thời gian trận đấu

Một trận đấu tiêu chuẩn sẽ có tổng cộng 90 phút thi đấu chính thức. Thời gian này được chia thành 2 hiệp đấu với mỗi hiệp là 45 phút. Mỗi đội sẽ thay phiên chơi ở một phần sân trong một hiệp và đổi bên ở hiệp kế tiếp. Thời gian nghỉ giữa 2 hiệp là 15 phút và các cầu thủ có thể tận dụng nghỉ ngơi hoặc nghe chỉ đạo từ HLV.

Thông thường, sau 45 thi đấu chính thức ở mỗi hiệp thì trọng tài sẽ cộng thêm thời gian bù giờ (khoảng 1 đến 5 phút). Việc này sẽ giúp bù lại khoảng thời gian bị gián đoạn do thay cầu thủ hoặc bóng bay ra ngoài.

Trong một số trận loại trực tiếp sẽ không chấp nhận kết quả hòa nên sau 90 phút chính thức và bù giờ, 2 đội hòa nhau sẽ tiếp tục đá hiệp phụ. Hiệp phụ sẽ có tổng thời gian thi đấu là 30 phút và vẫn chia làm 2 hiệp như trên. Tuy nhiên, 2 đội sẽ đổi sân và tiếp tục thi đấu ngay sau khi kết thúc mỗi hiệp phụ chứ không nghỉ giữa hiệp.

Luật VIII: Bắt đầu và bắt đầu lại trận đấu

Trước mỗi hiệp, 2 đội sẽ tiến hành phát bóng để bắt đầu trận đấu. Nếu đội A đã phát bóng trong hiệp 1 thì hiệp 2 sẽ đến lượt đội B. Quyền phát bóng đầu tiên thường được quyết định dựa trên kết quả tung đồng xu của trọng tài.

Ngay đầu hiệp, mỗi đội chọn 1 mặt của đồng xu và nếu rung ra mặt nào thì đội đó sẽ có quyền lựa chọn tự mình hoặc để đối phương phát bóng trước. Quả phát bóng sẽ được thực hiện ngay tại chấm tròn ở giữa sân. Đội nào bị thủng lưới thì sẽ được quyền phát bóng lại.

Luật IX: Bóng trong cuộc và bóng ngoài cuộc

Bóng trong cuộc là tình trạng bóng di chuyển trên sân và được các cầu thủ 2 đội điều khiển. Bóng được xem là ngoài cuộc khi rơi vào 1 trong 3 trường hợp dưới đây:

• Bóng được sút vào trong khung thành của 1 trong 2 đội.
• Bóng lăn ra ngoài đường biên ngang và đường biên dọc.
• Vì một lý do nào đó mà trọng tài thổi còi tạm dừng trận đấu.

Luật X: Bàn thắng hợp lệ

Bàn thắng được tính là hợp lệ khi quả bóng hoàn toàn đi vào trong khung thành của một đội mà không rơi vào tình huống việt vị. Khi trận đấu kết thúc, đội có nhiều bàn thắng hợp lệ hơn sẽ là đội chiến thắng.

Luật XI: Việt vị

Việt vị là một lỗi thường xảy ra với một đội đang đang ở thế tấn công trong các trận đấu. Một cầu thủ sẽ bị trọng tài thổi phạt việt vị nếu mắc các lỗi liên quan đến quy định này.
Khi bất kỳ bộ phận nào của một cầu thủ đội tấn công ở phần sân của đối phương và giữa khung thành đối thủ với người này lại có ít hơn 2 cầu thủ phòng ngự (gồm cả thủ môn) thì rơi vào thế việt vị. Nếu có bàn thắng được ghi bởi cầu thủ vi phạm việt vị thì sẽ không được tính là hợp lệ.

Luật XII: Lỗi và hành vi khiếm nhã

Các cầu thủ phạm lỗi hoặc có hành vi khiếm nhã khi thi đấu trên sân thì bị trọng tài thổi phạt và đội bị phạm lỗi sẽ được hưởng một quả đá phạt. Dưới đây là các lỗi và hành vi khiếm nhã khiến đội phạm lỗi bị tính một quả phạt khi vi phạm:

• Vô ý hoặc cố tình xô đẩy, đánh, kéo áo, nhảy hoặc đá vào người đối phương.
• Vô ý hoặc cố tìm cách ngáng chân, xoạc chân cầu thủ đối phương.
• Phun nước bọt hoặc có những lời lẽ xúc phạm bất kỳ người nào trên sân.
• Cố tình chơi bóng bằng tay.
• Ngăn cản trái phép tình huống phát bóng, phản công hoặc cơ hội ghi bàn của đối phương
• Bất chấp giành bóng mặc dù thủ môn đối thủ đã kiểm soát được bóng bằng tay.

Luật XIII: Những quả phạt (trực tiếp và gián tiếp)

Khi một trong 2 đội phạm lỗi thì đội còn lại sẽ được trọng tài quyết định cho hưởng một quả đá phạt. Bóng sẽ được đặt đứng yên tại một vị trí trên sân và đội phạm lỗi phải giữ khoảng cách nhất định với bóng.

Có 2 dạng đá phạt bao gồm phạt tiếp và gián tiếp. Quả phạt trực tiếp cho phép cầu thủ đưa bóng trực tiếp vào lưới đối thủ chỉ sau 1 cú chạm bóng. Quả phạt gián tiếp cần ít nhất 2 cầu thủ chạm vào bóng trước khi rơi vào khung thành.

Luật XIV: Quả phạt đền

Phạt Penalty (hay còn gọi là phạt đền) là một tình huống đá phạt đặc biệt ở chấm phạt 11m, trước khung thành đội phạm lỗi. Khi 1 đội bóng phạm lỗi nghiêm trọng hoặc trong vòng cấm địa của đối phương thì trọng tài sẽ thổi phạt penalty. Cầu thủ thực hiện phải được chỉ định rõ ràng và có thể là bất kỳ ai trong đội bị phạm lỗi. 

Với phạt penalty thì chỉ có thủ môn của đội phạm lỗi được quyền ngăn cản cú sút này. Thủ môn phải đứng trên vạch cầu môn và chỉ được di chuyển ngay khi bóng được sút đi. Ngoài cầu thủ sút penalty và thủ môn bắt bóng thì những người khác phải đứng ngoài khu vực 16m50. 

Cú sút phạt 11m chỉ được thực hiện 1 lần và nếu rơi thẳng vào khung thành thì sẽ được tính là bàn thắng hợp lệ. Trường hợp bàn thắng không được ghi và bóng vẫn ở tình trạng trong cuộc thì các cầu thủ sẽ tiếp tục chơi bóng như bình thường.

Luật XV: Ném biên

Ném biên là tình huống thường xuyên xảy ra trong các trận đấu và được xác định khi bóng lăn ra ngoài 2 biên dọc. Trước khi bóng ra ngoài biên, đội nào chạm bóng sau cùng thì đội còn lại sẽ được ném biên. Đội thực hiện sẽ được quyền ném bóng vào sân theo đúng tư thế quy định. Nếu quả ném biên rơi trực tiếp vào khung thành của đối thủ thì không được tính là bàn thắng.

Luật XVI: Quả phát bóng

Nếu bóng từ chân đội tấn công đi hết đường biên ngang thì đội phòng ngự sẽ nhận được 1 quả phát bóng. Người được quyền thực hiện tình huống phát bóng này có thể là hậu vệ hoặc thủ môn của đội phòng ngự. Quả bóng phát lên phải được đặt đứng yên trong khu vực 16m50, Người thực hiện phát bóng chỉ được chạm vào bóng 1 lần trước khi đến chân bất kỳ cầu thủ nào khác.

Luật XVII: Quả phạt góc.

Nếu bóng chạm vào bất kỳ cầu thủ nào (kể cả thủ môn) đội phòng ngự rồi đi ra ngoài biên ngang ở phần sân của họ thì đội tấn công sẽ được hưởng 1 quả phạt góc. Quả bóng được đặt trong khu vực chấm phạt góc và được đá lại bởi đội tấn công. Bàn thắng trực tiếp từ trái phạt góc vẫn được tính là hợp lệ.

Hy vọng qua bài viết trên thì đã giúp bạn hiểu rõ luật bóng đá là gì và 17 quy định cơ bản cần nắm trước khi ra sân. Để tìm hiểu thêm nhiều thông tin thú vị xoay quanh trái bóng tròn thì đừng quên ghé thăm Soikeobong.tv thường xuyên nhé.